Μια απόρρητη συνομιλία του βασιλέως Γεωργίου Β’ με τον Αμερικανό πρέσβη, το 1946

*Ο βασιλεύς Γεώργιος Β΄ (Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο )

 

«Δεν έχω γράψει ποίηματα,

δεν έχω γράψει ποιήματα

μόνο σταυρούς

σε μνήματα

καρφώνω»

Ποιητής Μίλτος Σαχτούρης

 

 

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

 

               Το 1946 ήταν μια κρίσιμη πορεία για την πορεία της Ελλάδας, καθώς τις κοινοβουλευτικές εκλογές της 31^ης Μαρτίου, σημάδεψε ανεξίτηλα, μια επίθεση ανταρτών του ΚΚΕ στο σταθμό Χωροφυλακής στο Λιτόχωρο Πιερίας. Η επίθεση αυτή θεωρήθηκε ως έναρξη του πολέμου, που κήρυξαν οι αντάρτες. Ο πόλεμος αυτός κράτησε έως τον Αύγουστο του 1949. Οι ελπίδες της απελευθέρωσης από την τριπλή κατοχής Ελλάδας, εξανεμίστηκαν. Η πατρίδα μας έζησε τον όλεθρο και την καταστροφή, όταν οι άλλοι λαοί μέσα σε κλίμα ειρήνης ανασυγκροτούσαν τις χώρες τους. 

               Η Ελλάδα αντιμετώπισε αρχικά την ανταρσία με την έμπρακτη στήριξη της Βρετανίας, η οποία όμως γρήγορα βρέθηκε σε αντικειμενική αδυναμία να συνεχίσει την παροχή οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας. Την ενίσχυση της Ελλάδας σε όλα τα επίπεδα συνέχισαν οι ΗΠΑ με το γνωστό «δόγμα Τρούμαν» από το 1947.

Εκτός από τις επιμέρους μάχες, με τον ανείπωτο πόνο υπήρξαν ορισμένα σημαντικά γεγονότα, που δείχνουν τη σοβαρότητας της κατάστασης, ανάμεσα στα οποία ήταν η ίδρυση αρχικά στις 28 Οκτωβρίου 1946 στην Τσούκα Αντιχασίων,  του Γενικού Αρχηγείου Ανταρτών. Στις 27 Δεκέμβρη 1946 ακολούθησε η μετονομασία του σε Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας(ΔΣΕ). Αυτά τα περιστατικά, δείχνουν την ένταση των προσπαθειών των ανταρτών να επικρατήσουν στρατιωτικά στον ελλαδικό χώρο.

Στις 24 Δεκεμβρίου 1947 ο ραδιοφωνικός σταθμός των ανταρτών, μετέδωσε ανακοίνωση του Πρακτορείου «Ελεύθερη Ελλάδα» ότι την προηγούμενη μέρα, 23 του μηνός, στις περιοχές, που έλεγχαν οι αντάρτες, δηλαδή στα βουνά, σχηματίστηκε η πρώτη λεγόμενη Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση.

Άλλωστε ο ανταρτοπόλεμος στην Ελλάδα, χαρακτηρίσθηκε ως η πρώτη πολεμική σύγκρουση στον μεταπολεμικό κόσμο. Ήταν η εποχή εκείνη, που είχε πάρει την χαρακτηριστική ονομασία Ψυχρός Πόλεμος. Στην πραγματικότητα, το έτος 1946, στο οποίο αναφερόμαστε, η χώρα μπήκε σε έσχατη δοκιμασία από τις ανεδαφικές επιδιώξεις του ΚΚΕ, αλλά και με τις προσδοκίες της Δεξιάς για ταχεία συντριβή της ανταρσίας. Η τραγωδία της Ελλάδας, δυστυχώς κράτησε τριάμισι χρόνια. Είναι γεγονός ότι ο ελληνικός στρατός, στην αρχή δεν είχε εντυπωσιακές επιτυχίες κατά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Πριν επέλθει η ήττα της ανταρσίας στο Γράμμο, αύξησε το διεθνές ενδιαφέρον του ελεύθερου κόσμου για τις εξελίξεις στην Ελλάδα.

Ζητούσαμε την Ανατολική Θράκη, όταν μπήκαμε στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο!!!

*Ο Εμμανουήλ Τσουδερός

*Δυστυχώς οι μεγάλοι 

ενδιαφέρθηκαν μόνο

για τα δικά τους 

γεωστρατηγικά συμφέροντα

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

                Όταν η Ελλάδα μπήκε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κάνοντας τεράστιες θυσίες για τη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων απέναντι στον σιδερόφρακτο ναζισμό και φασισμό διαμόρφωσε ελπίδες, ότι οι αγώνες της δεν θα πάνε χαμένοι και ότι θα ικανοποιηθούν οι εθνικές της διεκδικήσεις.

                Είναι γνωστό ότι μετά τη συνθηκολόγηση του Απριλίου και τη Μάχη της Κρήτης το Μάιο του 1941, η ελεύθερη ελληνική κυβέρνηση μεταφέρθηκε στο Κάιρο, όπου ο πρωθυπουργός Εμμανουήλ Τσουδερός προσπάθησε να ανασυγκροτήσει κυρίως τις ένοπλες δυνάμεις από τους Έλληνες που έφευγαν από την κυρίως Ελλάδα και κατέφευγαν στη Μέση Ανατολή με στόχο να συνεχίσουν τον αγώνα. Στην Αθήνα ανέλαβε η φιλογερμανική κυβέρνηση του στρατηγού Τσολάκογλου.

                Τότε λοιπόν, μέσα στη φωτιά του πολέμου, που δεν έσβησε την ελπίδα της νίκης, αναζωπυρώθηκαν οι προσδοκίες μας για ικανοποίηση των εθνικών διεκδικήσεων, εφόσον θα έβγαινε νικήτρια από τον φοβερό πόλεμο η πλευρά των συμμάχων. Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία κράτησε στάση ουδετερότητας στο μεγαλύτερο διάστημα των συγκρούσεων, ενώ η Βουλγαρία είχε προσδεθεί αμέσως στο άρμα του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος της παραχώρησε αμέσως την Ανατολική Μακεδονία και τους νομούς Ξάνθης και Ροδόπης της Θράκης.

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ: ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΥΡΟΥΣ

*Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός.

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας

Ο Δαμασκηνός γεννήθηκε στο χωριό Δορβιτσιά της ορεινής Ναυπακτίας στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας στις 3 Μαρτίου 1891 μέσα σε μια πολύ φτωχή οικογένεια. Εκεί πέρασε τα πρώτα χρόνια του Δημοτικού Σχολείου, το οποίο τελείωσε στο χωριό Πλάτανος.

Ο θείος του Χριστόφορος Παπανδρέου, που ήταν ηγούμενος της Ιεράς Μονής Κορώνης, μερίμνησε με δικά του έξοδα να συνεχίσει τις γυμνασιακές του σπουδές στην Καρδίτσα. Το 1908 εισήλθε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ταυτόχρονα στη Νομική Σχολή, λαμβάνοντας πτυχίο με άριστα και από τις δύο σχολές. Συμμετέσχε στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-1913, στη διάρκεια των οποίων διακρίθηκε για την αυτοθυσία και τον ηρωισμό του.

Οι εκλογές της 26ης Ιανουαρίου 1936

*Η "Ακρόπολις" αναγγέλλει τα αποτελέσματα, την επομένη των εκλογών

Γράφει ο κ. Απόστολος Τσομπάνης-Νότιος*

          Τελευταία φορά που διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα μήνα Ιανουάριο ήταν το 1936, δύο μήνες μετά την παλινόρθωση της Μοναρχίας και έξι μήνες πριν την επιβολή του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου από τον Ιωάννη Μεταξά.
          Οι βουλευτικές εκλογές της 26ης Ιανουαρίου 1936 ήταν οι δεύτερες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στην Ελλάδα μέσα σε διάστημα οκτώ μηνών. Είχαν προηγηθεί οι βουλευτικές εκλογές της 9ης Ιουνίου 1935 στις οποίες νίκησε ο κυβερνητικός συνασπισμός Τσαλδάρη – Κονδύλη[1]. Ας δούμε, όμως, τα γεγονότα με χρονολογική σειρά.
          Την 1η Μαρτίου 1935 εκδηλώθηκε κίνημα στο Στρατό με επικεφαλής αξιωματικούς που ήταν προσκείμενοι στον Ελευθέριο Βενιζέλο[2]. Μετά από λίγες ημέρες το κίνημα κατεστάλη[3] και οι επικεφαλής αξιωματικοί συνελήφθησαν, δικάστηκαν και καταδικάστηκαν από έκτακτο στρατοδικείο[4].

Ο θάνατος του Γεωργίου B´ και η λύπη των Τούρκων- 1 Απριλίου 1947

ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://www.tovima.gr/relatedarticles/article/?aid=172307

*Η σορός του Γεωργίου Α' επάνω σε αναγνωριστικό τεθωρακισμένο τύπου Marmon Herrington

Ένα παλαιότερο αλλά επίκαιρο άρθρο της κ. Φωτεινής Τομαή, που είχε δημοσιευτεί στο ΒΗΜΑ στις 2 Απριλίου 2006. Το αναρτώ γιατί σαν σήμερα τη Πρωταπριλιά του 1947 είχε πεθάνει ο βασιλεύς Γεώργιος Β΄ και οι Αθηναίοι πίστευαν ότι η είδηση που κυκλοφορούσε από στόμα σε στόμα, δεν ήταν παρά ένα πρωταπριλιάτικο ψέμα.

Της κ. Φωτεινής Τομαή*

H είδηση του αιφνίδιου θανάτου του Γεωργίου B´ από καρδιακή προσβολή το μεσημέρι της 1ης Απριλίου του 1947 κυκλοφόρησε ταχύτατα στην Αθήνα, αλλά και στην υπόλοιπη χώρα και στο εξωτερικό. Πολλοί Αθηναίοι τότε πίστεψαν πως ήταν ένα κακόγουστο πρωταπριλιάτικο αστείο.

Από τους πρώτους που μετέβησαν στα ανάκτορα εκείνο το μεσημέρι για να συλλυπηθούν ήταν η σύζυγος του τότε αμερικανού πρέσβη Μακ Κβη.
Το πρωί ο Γεώργιος είχε ολοκληρώσει μια σειρά συναντήσεων με συνεργάτες του και όταν απεσύρθη γύρω στις 12 το μεσημέρι να γευματίσει αισθάνθηκε αδιαθεσία. Ζήτησε αντί τροφής ένα ποτήρι νερό. Δεν πρόλαβε όμως να το πιει. Ο θάνατος που τον βρήκε σε ηλικία 57 ετών ήταν ακαριαίος. 

Οι Άγγλοι για τη δικτατορία Μεταξά

Από το ΒΗΜΑ της Κυριακής (7-8-2011)

http://www.tovima.gr/world/article/?aid=414228&wordsinarticle=Τομαή

*Ο Ιωάννης Μεταξάς, εν μέσω οπαδών του

*Αν και γερμανόφιλος, 

ο πρώην υπουργός Στρατιωτικών 

του Βενιζέλου τάχθηκε εξαρχής 

υπέρ των βρετανικών θέσεων

Της κ. Φωτεινής Τομαή*

ΟΙ ΕΛΠΙΔΕΣ για επάνοδο στην ομαλότητα με την επιστροφή του Γεωργίου Β΄ μετά τα δραματικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής και τον Εθνικό Διχασμό δυστυχώς διαψεύστηκαν πολύ σύντομα. 

Η αδυναμία των κομμάτων να έλθουν σε συνεννόηση, ο θάνατος έξι συνολικά ανδρών μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου 1936 (Γ. Κονδύλης,Ελ. Βενιζέλος, Κ. Δεμερτζής, Π. Τσαλδάρης, Α. Ζαΐμης και Αλ. Παπαναστασίου)** και η διεθνής συγκυρία με τις ανησυχίες που προκαλούσε η στρατιωτική προπαρασκευή της Γερμανίας λίγα μόλις χρόνια προτού ξεσπάσει ο πόλεμος άνοιξαν τον δρόμο στον μονήρη αξιωματικό και υπουργό των Στρατιωτικών στην κυβέρνηση Βενιζέλου, Ιωάννη Μεταξά, με δεδηλωμένα αντικοινοβουλευτικά αισθήματα, στη δικτατορία της 4ης Αυγούστου. 

Η δικτατορία του Μεταξά

Από την Καθημερινή της Κυριακής

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_07/03/2010_393338

 Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου, 

που επιβλήθηκε από τον Γεώργιο Β΄

 ήταν επιστέγασμα  σειράς πολιτικών «ανωμαλιών»

*Ο Μεταξάς κυρίαρχος πλέον δικτάτωρ





Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης

Ως στρατιωτικός ο Ιωάννης Μεταξάς διακρίθηκε από τις σπουδές του κιόλας στην Πολεμική Ακαδημία του Βερολίνου. Συμμετείχε στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και στους Βαλκανικούς, ενώ από το 1903 είχε τοποθετηθεί στο τότε νεοσύστατο κατά τα ξένα πρότυπα Γενικό Επιτελείο Στρατού, συμβάλλοντας σημαντικά στην οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων. Από νωρίς συνδέθηκε φιλικά με τη βασιλική οικογένεια και όταν το 1910 ο Γεώργιος Α΄ διόρισε πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο Κρητικός τού προσέφερε τη θέση του πρώτου υπασπιστού του. Ετσι, ο Μεταξάς έγινε ο σύνδεσμος μεταξύ Βενιζέλου και ανακτόρων. Η ρήξη μεταξύ τους ήρθε το 1915, όταν ο Μεταξάς με την παραίτησή του μετέπεισε τον Κωνσταντίνο Α΄ ως προς την είσοδο της χώρας στον πόλεμο, στο πλευρό των συμμάχων. Ο Βενιζέλος δεν τον συγχώρεσε ποτέ και, το 1917, τον εξόρισε στην Κορσική από όπου γύρισε υστερα από την επιστροφή των βασιλικών στην εξουσία. Οταν στις 25 Μαρτίου 1921 οι Πρωτοπαπαδάκης, Θεοτόκης και Γούναρης του προσέφεραν τη θέση του αντιστρατήγου της Μικράς Ασίας, ο Μεταξάς αρνήθηκε. Από το 1914 είχε καταθέσει υπόμνημα στο ΓΕΣ, με το οποίο προεξοφλούσε την ήττα του ελληνικού στρατού σε περίπτωση επέμβασης στην Ιωνία. Στις 12 Οκτωβρίου 1922 ίδρυσε το κόμμα των Ελευθεροφρόνων. Μετά τη δικτατορία Πάγκαλου, κατά την οποία φυλακίστηκε και εκτοπίστηκε, συμμετείχε στις εκλογές της 11ης Νοεμβρίου 1926. Κατέλαβε 51 έδρες και διορίστηκε υπουργός Συγκοινωνίας στην κυβέρνηση Ζαΐμη. Αργότερα υπηρέτησε και ως υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Τσαλδάρη. Ωστόσο, σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, οι Ελευθερόφρονες σημείωναν όλο και χειρότερες επιδόσεις. Οταν το 1936 κατέλαβαν επτά έδρες, όλα έδειχναν ότι η πολιτική σταδιοδρομία του Μεταξά έφτανε στο τέλος της. Ο Γεώργιος Β΄ όμως είχε διαφορετική άποψη.

*Ο Ιωάννης Μεταξάς και ο Βασιλεύς Γεώργιος Β΄ συνέπλευσαν

Η υπονόμευση του κοινοβουλευτισμού

Της Μαρίνας Πετράκη*


Τα πολιτικά πάθη, αποτέλεσμα της μακροχρόνιας έχθρας βενιζελικών και αντιβενιζελικών, υπονόμευσαν και αποδυνάμωσαν τον κοινοβουλευτισμό και οδήγησαν σε πολιτικό αδιέξοδο. Τον Νοέμβριο του 1935, μετά τη διεξαγωγή «νόθου» δημοψηφίσματος, ο Γεώργιος Β΄ επανήλθε στον θρόνο της Ελλάδας.
Η παλινόρθωση της βασιλείας, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 1935, εγκαινίασε μια δραματική σειρά γεγονότων, που κατέληξαν στη δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Μετά την επιστροφή του, ο Γεώργιος αποπέμπει τον Κονδύλη και αναθέτει τον σχηματισμό κυβέρνησης στον Κωνσταντίνο Δεμερτζή, ενώ την 26η Ιανουαρίου διεξάγονται άψογες εκλογές, που αναδεικνύουν ισοδύναμες τις δύο μεγάλες παρατάξεις, με ρυθμιστή το Παλλαϊκό Κόμμα (δεσπόζουσα δύναμη το ΚΚΕ). Οταν γίνεται γνωστή η μυστική συμφωνία (σύμφωνο Σοφούλη - Σκλάβαινα) μεταξύ των Φιλελευθέρων και του ΚΚΕ, προκαλούνται αναταράξεις στις ένοπλες δυνάμεις που δυσαρεστούν τον Γεώργιο, ο οποίος αποπέμπει τον Παπάγο από το Υπουργείο Στρατιωτικών και στη θέση του διορίζει τον Ιωάννη Μεταξά. Μετά τον θάνατο του Δεμερτζή, στις 13 Απριλίου, ο Μεταξάς αναλαμβάνει και τα καθήκοντα του πρωθυπουργού, ενώ στις 27 Απριλίου λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Στις 8 Μαΐου, κατά τη διάρκεια καπνεργατικών διαδηλώσεων, ξέσπασαν τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης που κατέληξαν στις πλέον βίαιες συγκρούσεις ανάμεσα στους απεργούς και τη χωροφυλακή, στη διάρκεια των οποίων σκοτώθηκαν δώδεκα διαδηλωτές.
Η ανακοίνωση για γενική απεργία στις 5 Αυγούστου 1936 προσέφερε στον Μεταξά, «ελέω του Γεωργίου Β΄», την απαιτούμενη δικαιολογία για την εγκαθίδρυση της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου, που ήταν το επιστέγασμα μιας σειράς εσωτερικών πολιτικών «ανωμαλιών» και αποτελούσε, σύμφωνα με τον Γεώργιο, μια «δυσάρεστη αναγκαιότητα». Τα παραδοσιακά κόμματα, αποδυναμωμένα από τις έριδες και στερημένα από τους ηγέτες τους (οι Κονδύλης, Τσαλδάρης, Δεμερτζής και Βενιζέλος όλοι πέθαναν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα) ήταν ανίκανα να κινητοποιήσουν τον λαό, που, κουρασμένος και απογοητευμένος από τους πολιτικούς, παρέμεινε απαθής. Εξάλλου, οι ιθύνουσες τάξεις είδαν στο πρόσωπο του Μεταξά τον εκφραστή των συμφερόντων τους και τον εγγυητή ασφάλειάς τους έναντι του «επερχόμενου» κομμουνισμού.
Παράλληλα, η θέση του Μεταξά διευκολύνθηκε την εποχή αυτή από τη διεθνή συγκυρία. Η κομμουνιστική απειλή φάνταζε, το 1936, πολύ μεγαλύτερη από την κρίση του κοινοβουλευτισμού στην Ευρώπη και την επικράτηση του φασισμού και του ναζισμού. Τα καθεστώτα αυτά και οι εκφραστές τους ασκούσαν μια περίεργη γοητεία στους πληθυσμούς των ευρωπαϊκών κρατών, που παρακολουθούσαν με θαυμασμό τη νέα πειθαρχημένη δύναμη του ναζισμού και την προβολή του «χαρισματικού» αδιαφιλονίκητου ηγέτη του, Αδόλφου Χίτλερ, να προβάλλονται μέσα από τα βραβευμένα προπαγανδιστικά φιλμ της Ρίφενσταλ, στα πολυπληθή ακροατήρια των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων. Ο κομμουνιστικός κίνδυνος, υπό το φάσμα του ισπανικού εμφυλίου που μόλις είχε ξεσπάσει, ανησυχούσε πολύ περισσότερο τους Ευρωπαίους, απ’ ό,τι η κατάληψη της αποστρατιωτικοποιημένης Ρηνανίας από τον Χίτλερ το 1936, και η αυξανομένη επιθετικότητα του Μουσολίνι, μετά την εισβολή στην Αιθιοπία.
Ετσι λοιπόν το διεθνές κλίμα και η έκρυθμη εσωτερική πολιτική κατάσταση, που διευκολύνονταν από την έλλειψη εμπιστοσύνης του Γεωργίου προς τα αστικά πολιτικά κόμματα, «ευνοούσαν» την εγκαθίδρυση της Δικτατορίας. Γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τις «χλιαρές» αντιδράσεις –με εξαίρεση το κίνημα των Χανίων– που εκδηλώθηκαν εναντίον της 4ης Αυγούστου.

*Ο Ιωάννης Μεταξάς, επέβαλε απολυταρχικό καθεστώς

Απολυταρχικό καθεστώς με λαϊκίστικες τάσεις και πρακτικές

Οι πρώτες ενέργειες του καθεστώτος, μετά την άρση των θεμελιωδών άρθρων του Συντάγματος και την κατάργηση της ελευθερίας του Τύπου, ο οποίος κατέστη προπαγανδιστικό εργαλείο του καθεστώτος, με αντάλλαγμα πολλά προνόμια, ήταν η καταστολή του κομμουνιστικού κινδύνου, αλλά και του κομματικού κοινοβουλευτισμού, που αποτελούσαν τη «διπλή τυραννία» του τόπου. Οι αθρόες συλλήψεις και οι εκτοπίσεις των αντιφρονούντων, αλλά και οι αποτελεσματικοί μηχανισμοί που αφορούσαν την καθιέρωση του Πιστοποιητικού Κοινωνικών Φρονημάτων και των Δηλώσεων Μετανοίας (που ανήλθαν σε 47.000, όταν η δύναμη του ΚΚΕ ήταν περίπου 15.000) εξουδετέρωσαν κάθε εσωτερική απειλή και έδωσαν τη δυνατότητα στον Μεταξά να υλοποιήσει τα σχέδιά του. Πρωταρχικός σκοπός του καθεστώτος ήταν η ίδρυση ενός «Νέου Κράτους» που θα βασιζόταν στις υπέρτατες αξίες και στα ιδεώδη που είχαν πλέον χαθεί και θα οδηγούσε στην «Αναγέννηση της Ελλάδος» και στη δημιουργία του «Τρίτου Ελληνικού Πολιτισμού» που ήταν συνέχεια του Αρχαίου και του Βυζαντινού. Η έλλειψη λαϊκής βάσης οδήγησε τον Μεταξά, μιμούμενο ξένα φασιστικά και ναζιστικά πρότυπα, στην ίδρυση και οργάνωση ενός πανίσχυρου οργανισμού νεολαίας, της ΕΟΝ, που συμπεριέλαβε το σύνολο σχεδόν του νεανικού πληθυσμού της χώρας και αποτέλεσε το αποτελεσματικότερο μέσον, αλλά και αποδέκτη της μεταξικής ιδεολογίας και προπαγάνδας, βασικότερο στοιχείο της οποίας αποτελούσε η λατρεία προς τον Ηγέτη, Ιωάννη Μεταξά.

*Το προωπικό ημερολόγια του Μεταξά, πολύτιμη πηγή ιστορικών πληροφοριών

Κοινωνική πολιτική

Ωστόσο, παρά τις πρακτικές και τα χαρακτηριστικά των φασιστικών καθεστώτων που υιοθέτησε, η 4η Αυγούστου δεν ταυτίστηκε ποτέ με τη φασιστική ιδεολογία αλλά παρέμεινε ένα απολυταρχικό καθεστώς με φιλολαϊκές τάσεις που συχνά οδηγούσαν σε λαϊκίστικες πρακτικές. Ο Μεταξάς, όπως συχνά προκύπτει μέσα από το ημερολόγιό του και τις ομιλίες του, ήθελε να είναι ο ηγέτης του λαού και προστάτης των οικονομικά ασθενέστερων. Στο πλαίσιο αυτής της πατερναλιστικής στάσης που χαρακτήρισε ολόκληρη τη διακυβέρνηση του «χαρά μου οι φτωχοί και τα παιδιά», εφάρμοσε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα κοινωνικής πολιτικής για την ανακούφιση των ασθενέστερων τάξεων, όπως οι αγρότες και οι εργάτες.
Τα πιο σημαντικά μέτρα στον τομέα της αγροτικής πολιτικής ήταν η ρύθμιση των αγροτικών χρεών, η μεταβίβαση των τίτλων ιδιοκτησίας της γης και η κατάργηση της φορολογίας στο ελαιόλαδο.
Τα μέτρα για τους εργάτες περιελάμβαναν την καθιέρωση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και την αναγκαστική διαιτησία μεταξύ εργατών και εργοδοτών, ενώ εφαρμόζεται ο νόμος για την κοινωνική ασφάλιση με την ίδρυση του ΙΚΑ. Παράλληλα, καθιερώνεται το οκτάωρο, καθορίζεται κατώτερο ημερομίσθιο και λαμβάνονται μέτρα για βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και τον έλεγχο των ενδημικών νόσων με σημαντική αύξηση στις δαπάνες υγείας.

*Μεταξάς και Γεώργιος Β΄ έδωσαν βάρος στη στρατιωτική θωράκιση της χώρας

Στρατιωτική θωράκιση για τον επερχόμενο πόλεμο

Η σημαντικότερη ωστόσο προσπάθεια του καθεστώτος επικεντρώθηκε από την αρχή στην αμυντική θωράκιση της χώρας. Δεμένος στο «παραδοσιακό άρμα» της φιλοβρετανικής εξωτερικής πολιτικής, παρά τη γερμανική του παιδεία και την οικονομική εξάρτηση της χώρας από τη Γερμανία, ο Μεταξάς αναζήτησε, μέσα στo πλαίσιo της πολιτικής ουδετερότητας που του επέβαλαν η γεωπολιτική και η στρατιωτική του θεώρηση, στη Βρετανία, τη μεγαλύτερη ναυτική Δύναμη, τον σύμμαχο απέναντι στην αυξανόμενη ιταλική επιθετικότητα, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την Αιθιοπική Κρίση και τη συμμετοχή της Ελλάδας στις οικονομικές κυρώσεις κατά της Ιταλίας. Παράλληλα άρχισε η μεγάλη στρατιωτική και ψυχολογική προετοιμασία της χώρας για την αντιμετώπιση πιθανής εισβολής από την Ιταλία, αλλά και τη Βουλγαρία, με την κατασκευή εντυπωσιακών οχυρωματικών έργων, όπως η Γραμμή Μεταξά και η ανασυγκρότηση του ελληνικού στρατού, ενώ είχε αρχίσει και ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αυτάρκειας και εξοικονόμησης αγαθών.
Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος βρήκε την «ουδέτερη» Ελλάδα αμυντικά προετοιμασμένη και αποφασισμένη να αντισταθεί, ενώ είχε κηρυχθεί από τον Απρίλη του 1939 μερική επιστράτευση. Οι ιταλικές προκλήσεις εναντίον της Ελλάδας το καλοκαίρι του 1940 είχαν ως αποκορύφωμα τον τορπιλισμό του ευδρόμου «Ελλη» στην Τήνο στις 15 Αυγούστου. Η εμπλοκή της Ελλάδος στον πόλεμο ήταν πια βεβαία.

*Ο Μεταξάς με Άλκιμους, μέλη της οργάνωσης της δικτατορικής νεολαίας

Πλήρης σύμπνοια

Το πρωινό της 28ης Οκτωβρίου 1940, στην οικία του Ιωάννου Μεταξά στην Κηφισιά άρχισε να γράφεται μία από τις πλέον ένδοξες σελίδες της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Η άρνηση του Μεταξά, «Alors c’est la guerre», να υποκύψει στις ιταλικές διεκδικήσεις απορρίπτοντας το ιταλικό τελεσίγραφο που του επέδωσε ο Γκράτσι δεν ήταν προϊόν στιγμιαίας εθνικής έξαρσης, αλλά, όπως προκύπτει από τις προσωπικές του και κρατικές μαρτυρίες, μια ώριμη, μελετημένη, ιστορική απόφαση η οποία οδήγησε την Ελλάδα σε στιγμές μεγαλείου και δόξας. Ο ελληνικός λαός, ενωμένος, βρισκόταν για πρώτη ίσως φορά σε πλήρη σύμπνοια με τον αρχηγό του καθώς ξεχυνόταν στους δρόμους πανηγυρίζοντας με αληθινό ενθουσιασμό και εθνική υπερηφάνεια. Ο Ιωάννης Μεταξάς πέθανε στις 29 Ιανουαρίου 1941, «εν πλήρει δόξη», και η απώλειά του την κρίσιμη αυτή στιγμή απεδείχθη τραγική, δημιουργώντας μεγάλο στρατιωτικό και πολιτικό κενό. Η έλλειψη ικανού διαδόχου σε συνδυασμό με την ήττα και τη γερμανική κατοχή αναζωπύρωσαν τα πολιτικά πάθη του παρελθόντος οδηγώντας τη χώρα στον καταστροφικό εμφύλιο.


* Η κ. Μαρίνα Πετράκη είναι ιστορικός/ερευνήτρια.

1935: Η παλινόρθωση της μοναρχίας

Από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_28/02/2010_392392

 75 χρόνια πριν.

Επειτα από ένα διαβλητό δημοψήφισμα, 

εν μέσω μακρόχρονης πολιτικής κρίσης,

ο Γεώργιος Β΄ επανήλθε στην Ελλάδα

*Ο Γεώργιος Β΄

Επιμέλεια: Στέφανος Xελιδόνης


Γιος του Κωνσταντίνου και της Σοφίας, ο Γεώργιος Β΄, στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, ακολούθησε τον πατέρα του. Υπηρέτησε στον στρατό ως υπασπιστής του, παρέμεινε στο πλευρό του κατά τη διάρκεια της σύγκρουσής του με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον ακολούθησε το 1917 στην εξορία, αλλά παραμερίστηκε στη σειρά διαδοχής από τον μικρότερο αδελφό του Αλέξανδρο, κατόπιν απαιτήσεως της Αντάντ και του Βενιζέλου. Επέστρεψε από την εξορία το 1920, μετά την ήττα του Βενιζέλου και την επαναφορά του Κωνσταντίνου στον θρόνο. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, το Κίνημα των Πλαστήρα, Γονατά και Φωκά, και την παραίτηση του Κωνσταντίνου, διαδέχτηκε τον πατέρα του στις 27 Σεπτεμβρίου 1922. Η Επαναστατική Κυβέρνηση εξετέλεσε τους Εξι εν ονόματί του και έπειτα από έναν χρόνο τον ανάγκασε να εγκαταλείψει την Ελλάδα. Λίγους μήνες αργότερα με απόφαση της Εθνοσυνέλευσης κηρύχθηκαν αυτός και η δυναστεία έκπτωτοι. Παρήλθαν 11 περίπου έτη εξορίας για να επανέλθει, μετά το διαβλητό δημοψήφισμα του 1935 και αφού πρώτα με το Κίνημα των Παπάγου, Ρέππα και Οικονόμου, που οργανώθηκε από τον Γ. Κονδύλη, καταργήθηκε η Αβασίλευτη Δημοκρατία και επαναφέρθηκε προσωρινά σε ισχύ το Σύνταγμα του 1911. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο Γεώργιος Β΄ στήριξε τον Ιωάννη Μεταξά στην εγκαθίδρυση δικτατορίας. Αργότερα συνέδεσε το όνομά του με το Επος του 1940. Οταν όμως η Ελλάδα απελευθερώθηκε, υποχρεώθηκε να παραμείνει στο εξωτερικό και να δεχθεί την Αντιβασιλεία. Και όταν κλήθηκε ξανά να επανέλθει το 1946, απεβίωσε μετά έξι μήνες, από καρδιακή ανακοπή. Επειδή από τον γάμο του δεν είχε αποκτήσει παιδιά, τον διαδέχτηκε ο αδελφός του Παύλος.