Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Μυρτσιώτη. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Μυρτσιώτη. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 27 Μαρτίου 2022

Ο Αλμπέρτο περιμένει το ποδήλατό του

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ https://www.kathimerini.gr/culture/cinema/561759715/o-almperto-perimenei-to-podilato-toy/

*Στα υπόγεια του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης, στην οδό Φλέμιγκ, βρέθηκαν το 2003 συγκλονιστικά τεκμήρια μιας ζωής κλεμμένης: φωτογραφίες, σχολικές εκθέσεις, απολυτήρια, που δεν πρόλαβαν τα παιδιά της σχολικής χρονιάς 1941-1942 να παραλάβουν.

 

 



*Όταν ο πόλεμος 

σκόρπισε στον άνεμο 

τα όνειρα των μαθητών 

του ιταλικού σχολείου 

«Ουμπέρτο Πρίμο» 

στη Θεσσαλονίκη





Γράφει η κ. Γιώτα Μυρτσιώτη

 


Με όσα ξετυλίγονται σήμερα στην εμπόλεμη Ουκρανία, στην Ευρώπη, ένα ντοκιμαντέρ έρχεται να μας υπενθυμίσει, ογδόντα χρόνια μετά, ότι το σύνθημα «ποτέ ξανά» μοιάζει άπιαστο ιδανικό.

Οι «Μαθητές του Ουμπέρτο Πρίμο» της Θεσσαλονίκης είναι τα αθώα θύματα ενός πολέμου που έκοψε βίαια το νήμα των παιδιών από το σχολείο, την πατρίδα, την οικογένεια, την ίδια τους τη ζωή. Οι ιστορίες τους έγιναν θεατρική παράσταση, βιβλίο, και τώρα 80λεπτο ντοκιμαντέρ που θα προβληθεί στο 24ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (10-20/3/2022), σε σκηνοθεσία Αλεσάντρας Μαϊολέτι, συμπυκνώνοντας μια πολυετή έρευνα του καθηγητή Αντόνιο Κρεσέντσι.

Ξεκίνησε τυχαία όταν ένα βράδυ του 2003 στα υπόγεια του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης της οδού Φλέμινγκ– έδρα του ιταλικού σχολείου «Ουμπέρτο Πρίμο», όπου φοιτούσαν εκατοντάδες Εβραίοι μαθητές μέχρι το σχολικό έτος 1941-1942– ανακάλυψε το αρχείο με φωτογραφίες, σχολικές εκθέσεις, ταυτότητες, απολυτήρια, που με την κήρυξη του πολέμου, δεν πρόλαβαν τα παιδιά να παραλάβουν.

Σάββατο 16 Δεκεμβρίου 2017

Οι άλυτοι γρίφοι της Χάρτας του Ρήγα

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
*Οι είκοσι εντοπισμένες διαφορές των δύο κύριων τυπολογιών (και παραλλαγής τους) της Χάρτας του Ρήγα Βελεστινλή.






Γράφει η κ. ΓΙΩΤΑ ΜΥΡΤΣΙΩΤΗ       



Τι περισσότερο μπορεί να προσφέρει μια έκθεση για τη Χάρτα του Ρήγα Βελεστινλή σήμερα, 220 χρόνια μετά την έκδοσή της στη Βιέννη, πέρα από τη γνωστή της αξία ως σύμβολο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς και τις εξίσου γνωστές και κατ’ επανάληψη προβεβλημένες ιστορικές, εθνικές πολιτικές, φιλολογικές, ιδεολογικές αισθητικές ή παιδαγωγικές της πτυχές; Γιατί μια έκθεση συνενώνει για πρώτη φορά έξι αντίτυπα της Χάρτας τα οποία, κατά το πιραντελικό έργο, ζητούν τον Ρήγα;
Η απάντηση φαινομενικά είναι μία και ταυτόχρονα πολύπτυχη. Γιατί οι Χάρτες που θα εκτεθούν στον ίδιο χώρο, στο Τελλόγλειο  Ίδρυμα Τεχνών Θεσσαλονίκης, δεν είναι ίδιες αλλά εντάσσονται σε δύο κύριες τυπολογίες και μία με παραλλαγές. Διαφέρουν σε 20 συνολικά σημεία τους που προσδίδουν στην υπόθεση της Χάρτας ένα ακόμη πιο σημαντικό και κυρίως γοητευτικό επίπεδο προσέγγισης. Από αυτό, άλλωστε, προέρχονται ο προκλητικός και αινιγματικός τίτλος της έκθεσης «Η Χάρτα του Ρήγα: τα δύο (συν) πρόσωπα. Μια άλλη ανάγνωση του Χάρτη» αλλά και η ομότιτλη έκδοση της Τρικογλείου Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης του ΑΠΘ (ΒΚΠ-ΑΠΘ) με τα οποία γιορτάζει τα 90 χρόνια από την ίδρυσή της.

Τετάρτη 14 Ιουνίου 2017

Η Αγία Σοφία πριν από 170 χρόνια

*Άποψη του κεντρικού χώρου του ναού μέσα από το βόρειο πλευρικό κλίτος. Οπως γίνεται σαφές, η κατασκευή των παράπλευρων χώρων εξυπηρετούσε πλήρως την ανάδειξη του ενιαίου κεντρικού χώρου.





Γράφει η ΓΙΩΤΑ ΜΥΡΤΣΙΩΤΗ



Έχει διατυπωθεί πολλές φορές. Χωρίς τους αδελφούς Γκασπάρε και Τζιουζέπε Φοσάτι (Gaspare και Giuseppe Fossati) η Αγία Σοφία δεν θα είχε παραμείνει το αρχιτεκτονικό αριστούργημα που γνωρίζουμε σήμερα. Οι Ιταλοελβετοί αρχιτέκτονες έσωσαν στην κυριολεξία από την κατάρρευση το μεγαλειώδες σύμβολο της βυζαντινής ναοδομίας.
Την ιστορική αυτή καμπή φωτίζουν οι έγχρωμες λιθογραφίες του Γκασπάρε Φοσάτι που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό της Θεσσαλονίκης. Απεικονίζουν τον ναό της Αγίας Σοφίας στην Πόλη, την εσωτερική αρχιτεκτονική του σύνθεση, τον περιβάλλοντα χώρο, με πανοραμικές λήψεις της Πόλης, όπως ήταν πριν από 170 χρόνια, αμέσως μετά τη ριζική ανακαίνισή του. Τα μοναδικά λιθογραφικά έργα τέχνης φιλοτεχνήθηκαν στο Λονδίνο το 1852 με βάση τα σχέδια του Γκασπάρε Φοσάτι κατά τη διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης (1847-1849).
Επί 43 χρόνια ήταν «θαμμένες» στα ράφια της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 22 από τις 25 λιθογραφίες του Φοσάτι, ανάμεσα σε περίπου 3.500 έργα τέχνης και άλλους θησαυρούς του Ελληνισμού που διέσωσε ο ομογενής Αιγύπτιος Ιωάννης Τρικόγλου. Ανασύρθηκαν πρόσφατα για την έκθεση «Η Αγία Σοφία των αδελφών Fossati, μέσα από την Τρικόγλειο βιβλιοθήκη του ΑΠΘ» στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης για να μας αποκαλύψουν λεπτομέρειες του μνημείου, τη θέση του στη χερσόνησο αλλά και την ουσιαστική συνδρομή των αδελφών Φοσάτι που κέρδισαν την εμπιστοσύνη του νεαρού σουλτάνου Αβδουλμετζίτ για να τους αναθέσει την αποκατάσταση της Αγίας Σοφίας υπερνικώντας αντιδράσεις κύκλων της οθωμανικής κοινωνίας.

Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου 2017

Η φωτιά που άλλαξε τη Θεσσαλονίκη

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ  http://www.kathimerini.gr/893480/article/politismos/polh/h-fwtia-poy-alla3e-th-8essalonikh
*Οι φλόγες έπληξαν αδιάκριτα μοντέρνες συνοικίες της παραλίας και της οδού Αγίας Σοφίας, ναούς, τζαμιά, δημόσια κτίρια, σχολεία, μεσαιωνικές σκεπαστές αγορές και δαιδαλώδεις φτωχογειτονιές.




Γράφει η ΓΙΩΤΑ ΜΥΡΤΣΙΩΤΗ



                «Το νέο σχέδιο της Θεσσαλονίκης είναι εντελώς έτοιμο. Ήδη έχουν χτιστεί αρκετά κτίρια ώστε να μην είναι δυνατή καμία αλλαγή. Στο εξής προχωράει η εφαρμογή του. Μένουν βέβαια τα δημόσια κτίρια, το Ταχυδρομείο είναι έτοιμο αλλά δεν υπάρχουν λεφτά. Το ίδιο και με το σχέδιο της Αθήνας, ο πόλεμος απορροφά τα πάντα [….] Η Θεσσαλονίκη με ενδιαφέρει πολύ και επιθυμώ να συνεχίσω να ασχολούμαι […]», έγραφε ο Γάλλος αρχιτέκτονας, πολεοδόμος και αρχαιολόγος Ερνέστ Εμπράρ στον φίλο και ομότεχνό του Ανρί Προστ, τον Ιούλιο του 1921.
Τέσσερα χρόνια είχαν περάσει από τη μεγάλη πυρκαγιά της 5ης Αυγούστου του 1917, που κατέστρεψε μέσα σε τριάντα δύο ώρες το σημαντικότερο τμήμα του ιστορικού κέντρου (120 εκτάρια) της Θεσσαλονίκης. Η ανοικοδόμηση της πόλης βάσει ριζικού ανασχεδιασμού είχε αρχίσει, απαλύνοντας σταδιακά τον πόνο χιλιάδων πληγέντων από τις οδυνηρές επιπτώσεις της ανείπωτης καταστροφής: κατεστραμμένα 9.500 κτίσματα σε 4.100 ιδιοκτησίες (μοντέρνες συνοικίες της παραλίας και της Αγίας Σοφίας, σκεπαστές αγορές, δαιδαλώδεις φτωχογειτονιές) και 77.000 άστεγοι (55.000 Εβραίοι, 10.000 μουσουλμάνοι, 10.000 χριστιανοί). Η πόλη από το 1921 και μετά θα μετατραπεί σε τεράστιο εργοτάξιο.
Έναν αιώνα συμπληρώνει φέτος η σύγχρονη Θεσσαλονίκη που αναδύθηκε μέσα από τις στάχτες. Στην επέτειο, διαλέξεις, εκδόσεις, εκθέσεις, θα ιστορήσουν το χρονικό της μεγάλης πυρκαγιάς, θα αναπλάσουν την ατμόσφαιρα της πόλης, πριν και μετά τη μεγάλη καταστροφή, ενώ οι ερευνητές θα επαναφέρουν θέματα που απασχολούν εδώ και χρόνια για τη μοναδική σε έκταση ανοικοδόμηση μεγάλης ελληνικής πόλης.

Κυριακή 25 Δεκεμβρίου 2016

Στη Σμύρνη, εννέα χρόνια μετά την καταστροφή

*Η κεντρική λεωφόρος Κεμάλ Ατατούρκ της Σμύρνης σε φωτογραφία του 1931 από τον Χάρη Ιωνικό, αμέσως μετά τη διάνοιξή της «επί των ερειπίων». Είναι λες και η Καταστροφή του ’22 να είχε συμβεί την προηγούμενη χρονιά, όχι εννέα χρόνια πριν.



Γράφει η κ. ΓΙΩΤΑ ΜΥΡΤΣΙΩΤΗ



      «Φθάνω από την Κωνσταντινούπολη με το τραίνο... Έξω από τον σταθμόν Μπασμά Χανέ άλλοτε εβομβούσεν η ζωή. Αριστερά εξετείνετο η τουρκική συνοικία. Δεξιά μου η αρμενική, που διεσχίζετο από τον δρόμο που ελέγετο “το Φαρδύ της Αρμενίας”…  Ανάμεσα από τα ερείπια προσπαθώ να μαντεύσω πού ήτο ο ναός του Αγίου Στεφάνου. Δεν το κατορθώνω. […] …Πλανάται νεκρική σιγή και μόνο οι φωνές από ρακοσυλλέκτες και καραγωγείς που μεταφέρουν μάρμαρα από τα σπίτια και τις εκκλησίες ακούγονται… και κάνουν ακόμη πιο μακάβρια τη σιγή, εκεί όπου γενιές επί γενιών είχαν εργασθεί για να φτιάξουν μια πόλη εύθυμη, γελαστή και δραστήρια»…
Όσα χρόνια κι αν περάσουν, κάθε νέο στοιχείο για τη Σμύρνη είναι αδύνατον να μη προκαλέσει την αναπόληση της ευημερούσας πολιτείας του ελληνισμού και της Ορθοδοξίας που χάθηκε τελεσίδικα ως η τραγικότερη ίσως συνέπεια της Μικρασιατικής Καταστροφής.
Επιζώντες πρόσφυγες δεν υπάρχουν πια, η «πραγματική Σμύρνη έχει γίνει μια νοερή πολιτεία», όπως σημειώνει ο Άγγλος μελετητής της ελληνικής λογοτεχνίας Πίτερ Μάκριτζ, «το σημερινό τουρκικό Ιζμίρ δεν είναι η ίδια πόλη». Παρ’ όλα αυτά η Σμύρνη κατέχει ιδιαίτερη θέση στο συλλογικό μας υποσυνείδητο και οι νέες μαρτυρίες όπως η παραπάνω ενός παλιού Σμυρνιού όχι μόνο συγκινούν αλλά προσθέτουν πολύτιμες πληροφορίες στις μελέτες μιας νέας γενιάς ερευνητών Τούρκων, Ελλήνων και Ευρωπαίων.

Τρίτη 28 Ιουλίου 2015

Κολέγιο Ανατόλια: Ανέτειλε από τη δύση του τρεις φορές

*Τάξη γυμναστικής το 1914-1915 του Κολεγίου Ανατόλια στη Μερζιφούντα του Πόντου.



Γράφει η κ. ΓΙΩΤΑ ΜΥΡΤΣΙΩΤΗ


                Το όνομά του σηματοδοτούσε την ανατολή, την αρχή μιας εκπαιδευτικής διαδικασίας, το πρώτο ξεκίνημα μιας καινούργιας εξέλιξης. Στην περιπετειώδη διαδρομή του αποκτά συμβολικές διαστάσεις, τόσο ελπιδοφόρες όσο και το χάραμα μιας μέρας μετά από μια εφιαλτική νύχτα. Αυτή την αίσθηση αφήνει η συγκινητική ιστορία του Κολεγίου Ανατόλια, ένα σχολείο που ανέτειλε από τη δύση του τρεις φορές και επιβίωσε παρά τους πολέμους και τις φτώχειες στις πιο ταραχώδεις περιόδους της νεότερης ιστορίας.
                Την αξιομνημόνευτη πορεία του επί 129 χρόνια, από τη Μερζιφούντα του Πόντου ώς τη Θεσσαλονίκη, ακολουθεί ο William McGrew στο βιβλίο του «Educating Across Cultures: Anatolia college in Turkey and Greece». Η έκδοση που μόλις κυκλοφόρησε στην Αμερική στην αγγλική γλώσσα παρακολουθεί τη γενναία εκπαιδευτική πρωτοβουλία που διαδραματίστηκε σε δύο ηπείρους από το 1886 ως σήμερα.
                Η ύλη του είναι τόσο πυκνή και πολυεπίπεδη, όσο και τα παρακλάδια της ιστορίας που σημάδεψαν τόπους και δεκάδες γενιές. Ο συγγραφέας, πρόεδρος του Ανατόλια από το 1974 μέχρι το 1999, ως ιστορικός μέσα από τις ιστορικές πηγές βουτά στα συναρπαστικά δράματα των Αρμενίων και του ελληνισμού, αναδεικνύοντας κύκλους ζωής, αγωνίες, δραματικές και συγκινητικές ιστορίες μαθητών και δασκάλων, την πίστη και την αφοσίωση εκπαιδευτικών σε ένα όραμα.

Κυριακή 20 Ιανουαρίου 2013

Η απελευθέρωση της Αθωνικής Πολιτείας πριν από 100 χρόνια

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_13/01/2013_507485
 *Απόσπασμα στρατιωτών με επικεφαλής τον ανθυπολοχαγό Θεμιστοκλή Αιλιανό, στην Κερασιά. Είναι γύρω στις 10 Νοεμβρίου 1912 
(φωτ.: Εργαστήριο Ιωσαφαίων).


*Το ενδιαφέρον των Ρώσων,
η οικοδομική δραστηριότητα
και οι χαμένες περιουσίες


Της δημοσιογράφου Γιώτας Μυρτσιώτη

          Εκατό χρόνια πριν, στις 2 Νοεμβρίου 1912, άγημα του ελληνικού στόλου αποβιβαζόταν από τα αγκυροβολημένα στη Δάφνη ελληνικά πολεμικά πλοία, στη Χερσόνησο του Αγίου Ορους. Οι μοναχοί έκρουαν τις καμπάνες φωνάζοντας «Χριστός Ανέστη! Ζήτω η Ελευθερία! Ζήτω ο Ελληνισμός! Ζήτω η Ορθοδοξία! Ζήτω η Ελλάς!» και ύψωναν την ελληνική σημαία.
          Τις ίδιες ώρες, ένα σύντομο Δελτίο Τύπου έφτανε σε όλες σχεδόν τις εφημερίδες της Ελλάδας: «Σήμερον την 10ην πρωινήν ώρα κατελήφθη η Χερσόνησος του Αθω διά ταυτοχρόνου αποβάσεως αγημάτων εις όρμον Αμμουλιανής και λιμένα Δάφνης, το επίνειον των Καρυών, της έδρας της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Ορους».
          Στις Καρυές, η Ιερά Επιστασία συγκροτεί άμεσα τριμελή επιτροπή με σκοπό την παράδοση του καϊμακάμη (Οθωμανού πολιτικού διοικητή) και των άλλων σωμάτων ασφαλείας. Το άγημα έγινε δεκτό στην πρωτεύουσα της Αθωνικής Πολιτείας με ζητωκραυγές από ένα μεγάλο πλήθος, που κατέφθασε από όλο σχεδόν το Άγιον Όρος. Στρατιώτες και πατέρες πανηγύριζαν μαζί τον τερματισμό της οθωμανικής κυριαρχίας στον Άθω μετά από μισή χιλιετία.

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...